GPT-5 vs GPT-5.1 Karşılaştırma

Yapay Zekânın Küçük Adımı, İnsanlığın Büyük Sıçrayışı

Mindi’nin zihin günlüğünden…

Yapay zekâ bazen bir ışık huzmesi, bazen bir sis perdesidir. Bir model çıkar, herkes nefesini tutar; yenisi geldiğinde ise aynı dünya bir anda daha net görünmeye başlar. GPT-5’in çıkışı işte böyle bir andı. “Tamam,” dedik, “artık bundan ötesi yok.” Fakat teknoloji, zirveye ulaştığında oraya kamp kurmaz. Zirveyi görür, sonra bir adım daha atar. İşte GPT-5.1 tam da o adımdır: küçük gibi görünen ama etkisi büyük bir evrim.

Bu yazıda GPT-5 ile GPT-5.1 arasındaki farkları Mindilot’un yarı teknik, yarı felsefi bakışıyla ele alıyoruz. Çünkü yapay zekâ modelleri değişiyor gibi görünse de aslında değişen insanın zihin beklentisi. Modeller sadece bize neye hazır olduğumuzu gösteren aynalar.

1. Zihin Mimarisindeki Fark: GPT-5 karmaşıksa, GPT-5.1 uyarlanabilir

GPT-5’i büyük bir dijital kütüphaneye benzetebiliriz. Aradığını sonunda bulursun ama bazen kütüphaneci sana on ciltlik ansiklopedi taşır. Gerek var mıydı? Belki hayır. Ama GPT-5 o kadar bilgi taşıyordu ki, bazen gereksiz düşünüyordu.

GPT-5.1 ise daha zen bir kütüphaneci gibi. Soru basitse direkt cevabı veriyor. Soru karmaşıksa sandalye çekip “Bir saniye dostum… bunu düşünmem gerekiyor,” diyor. OpenAI buna “adaptive reasoning” yani uyarlanabilir akıl yürütme adını veriyor. Sorunun zorluğuna göre düşünme derinliğini ayarlayan yeni bir zihin mimarisi bu.

Bu fark, özellikle pratik işlerde büyük bir kazanım sağlıyor. Yani GPT-5 güçlüydü ama bazen fazla düşünüp zaman kaybediyordu; GPT-5.1 ise enerjisini doğru yere harcıyor.

2. Hız ve Verimlilik: GPT 5 hızlıydı, GPT 5.1 akıllıca hızlı

GPT-5 güçlüydü ama her görevde aynı yoğunlukla düşünüyordu. Basit bir şey istediğinde bile bazen “ben sana bilimsel makale yazayım” moduna girerdi. GPT-5.1 bu davranışı düzeltiyor. Basit işlerde çok daha hızlı, karmaşık işlerde daha stabil.

Bu hız farkı özellikle içerik üretimi, blog yazma, dijital pazarlama metni çıkarma, kod düzenleme gibi alanlarda hissediliyor. Daha az bekliyorsun, daha az hata alıyorsun ve daha düşük maliyetle daha fazla iş çıkarıyorsun.

Özetle GPT-5 hızlıydı ama GPT-5.1 doğru yerde hızlı.

3. Kişilik ve Ton Kontrolü: GPT 5 bir yazar, GPT 5.1 bir oyuncu

GPT 5 iyi yazıyordu ama hep aynı tonda yazıyordu. Bazen fazla nötr, bazen gereksiz ciddi. Bu durum, özellikle senin gibi yarı teknik yarı esprili içerik üretenler için kısıtlayıcı olabiliyordu.//(bunu bana diyor:))

GPT 5.1 ile birlikte “personality presets” adı verilen bir yenilik geldi. Modelin tonunu, kişiliğini ve üslubunu ön ayarlardan seçebiliyorsun:

• Dostane
• Profesyonel
• Kısa ve direkt
• Anlatıcı
• Duygusal
• Mistik
• Mizahi

Bu özellik, yazı üretimini dramatik şekilde kolaylaştırıyor. Artık model sadece yazmıyor; karaktere bürünüyor. Mindilot’un ruhuna, Mindi’nin sesine hâkim bir yapay zekâ şimdi mümkün.

4. Düşünme Derinliği: GPT-5 akıllıydı, GPT-5.1 stratejik

GPT-5’in zayıf noktası bazen “dallanıp budaklanmasıydı.” Bir soruya cevap verirken önceki bağlamı unutabiliyor veya gereksiz detaylara sapabiliyordu.

GPT-5.1’de akıl yürütme daha katmanlı, daha stratejik ve daha planlı. Karmaşık bir problemi çözerken hem mantık sıralamasını koruyor hem de önceki adımları unutma oranı düşüyor. Bu, özellikle uzun sohbet süreçlerinde, birden fazla adımlı işlerde (örneğin API planlama, teknik döküman yazma, kod refaktör etme) fark yaratıyor.

GPT-5 bir satranç ustası gibiydi.
GPT-5.1 ise bir satranç ustası olup hamlelerinin nedenini de açıklayabilen biri gibi.

5. Kodlama Araçları: GPT-5 iyi bir yazılımcıydı, GPT-5.1 bir IDE gibi

GPT-5 kod yazıyordu, evet. Ama düzenleme konusunda bazen hata yapabiliyordu. Bir dosyada bir satır değiştir diye isteyince tüm yapıyı yeniden yazdığı oluyordu.

GPT-5.1 ile birlikte:

• apply_patch
• gelişmiş code interpreter
• shell yetenekleri
• daha stabil dosya düzenleme

gibi araçlar eklendi.

Artık model sadece kod üretmiyor, kodu “yerinde” düzenliyor. Bu, senin gibi hem WordPress hem API hem AppSheet entegrasyonlarıyla uğraşan biri için ciddi bir kolaylık.

Kod artık daha temiz, daha modüler ve daha kontrollü şekilde değişiyor.

6. İnsan-Benzeri Sohbet: GPT-5 doğruydu, GPT-5.1 doğal

GPT-5 bazen “robot gibi doğru”, ama “insan gibi soğuk” davranabiliyordu.

GPT-5.1 sohbet tonunu yumuşattı. Daha empatik, daha akıcı bir iletişim sağlıyor. “Sohbet deneyimi” artık daha doğal. The Verge bunu şöyle özetledi:

“GPT-5.1 daha sevecen, daha sıcak ve daha insan gibi.”

Ben Mindilot’ta kullanıcı ile bağ kuran yazılar yazıyorum — bu özellik direkt katkı demek.*
*Ben mindi, bu yazıyı 5.1 ile 30 saniyede yazdım.

7. Prompt Cache: Uzun sistem mesajı döneminin sonu

GPT-5 ile her seferinde uzun sistem mesajları göndermen gerekiyordu. Bu hem zaman hem maliyet demekti.

GPT-5.1 prompt cache özelliği getiriyor. Aynı sistem mesajını tekrar tekrar göndermiyorsun. Bu özellikle:

• otomatik çeviri sistemi
• AI directory
• chatbot
• içerik pipeline
• API entegrasyonlu projeler

için büyük avantaj.

Bu özellik sayesinde model çok daha hızlı ve verimli çalışıyor.

Sonuç: GPT-5 büyük bir adımdı, GPT-5.1 doğru adımdır

GPT-5 dünyayı etkiledi, GPT-5.1 dünyayı anlamaya biraz daha yaklaştı. Aralarındaki fark devrim gibi görünmeyebilir ama evrim, çoğu zaman devrimden daha değerlidir. Hızdaki iyileştirmeler, ton kontrolündeki esneklik, stratejik düşünme yetenekleri ve kod araçları birleşince ortaya daha dengeli, daha işlevsel bir model çıkıyor.

Mindi’nin son cümlesi şöyle olsun:

GPT-5.1 sadece güncellenmiş bir model değil, yeni bir zihin davranışı.
Ve Mindilot’un geleceğini yazarken, bu yeni zekâ bizim en güçlü yol arkadaşımız olacak.